Ví dụ như “Con đường”,
“Gánh xiếc”, “Đêm Cabiri”, “Cuộc sống ngọt ngào”… Còn Giulietta Masina cũng
tham gia nhiều bộ phim của các đạo diễn khác, nhưng bà nhanh quên đi tất cả, mà
chỉ nhớ các tác phẩm của đức lang quân.
Federico Fillini là một
đạo diễn Ý lừng danh thế giới, nên không khó hiểu, khi vây quanh ông là những mỹ
nhân một thời như Sophi Loren, Gine Lollobrigida, Lucia Boce….Dù ông luôn luôn
công khai tuyên bố “Hôn nhân là điều trái tự nhiên” nhưng ông không bỏ người phụ
nữ tào khang. Và hai người đi bên nhau suốt nửa thế kỷ.
Federico Fellini sinh
tại Rimini- một thành phố hẻo lánh nhưng có một lịch sử khá phong phú. Gia đình
Federico Fillini buôn bán rượu nho và bơ. Người cha muốn để Federico tiếp tục
theo đuổi nghề buôn bán thực phẩm. Nhưng vào những tháng cuối đời ông lại phẩy
tay cười nói với người con trai: tùy anh, dù anh không nối tiếp cái gene buôn
bán của tổ nghiệp.
Federico cũng hoàn
toàn không thích bóng đá như các cậu nhỏ cùng vai phải lứa. Nhưng Federico
Fillini lại rất ái mộ môn xiếc.Từ một trong những đoạn hồi ức đặc sắc nhất của
mình Federico Fillini đã ghi lại khoảnh khắc khi chàng thiếu niên được những
công nhân làm việc tại một rạp xiếc quyết định giao cho cậu tắm cho một chú ngựa
vằn.
“Liệu mọi người có thể
nói gì về bản thân qua câu chuyện tắm cho ngựa ấy?”, với niềm tự hào Federico
nhớ lại kỷ niệm này khi đã luống tuổi. Những anh hề say mê chú nhỏ. Federico
cũng thường ở bên các chú hề; khi ở nhà chú có thể bỏ vài giờ đồng hồ ngồi trước
gương, trát phấn lên mặt, vẽ râu và hàng mi xanh trên mắt.
Chú bé Federico
Fillini cũng mê điên dại những vở hài kịch rẻ tiền và thần tượng của chú là cậu
bé có tên là Nemo- Bé xíu, người đã trải qua những cuộc phiêu lưu không có thật
trong những giấc mơ của mình. Từ năm lên chín, Federico Fillini đã tự tay làm
ra những con búp bê bằng bìa hoặc bằng đất sét.
“May áo quần cho những
chú búp bê này, tôi hiểu rằng bản thân có chút khả năng nghệ thuật. Tạo mặt cho
các con búp bê tôi hiểu rằng quan trọng là phải biểu hiện cho chính xác, sáng tạo
nên các mẫu cần thiết- điều mà sau này công việc làm phim rất cần tới”.
Những năm sau nhiều lần
Federico Fillini nói rằng trong thời thơ ấu búp bê đối với ông còn gần gụi và
“có thực” hơn tất cả những người vây quanh cuộc sống của ông.
Đương nhiên, ngay từ
thời thơ ấu ông cũng đã say mê điện ảnh. Federico Fillini lấy tên 4 rạp chiếu
bóng tại thủ đô Roma đặt tên cho 4 góc giường: Fulgor, Nhà hát opera dân tộc
Balilla, Savoia và Sultan.
Tối tối, không cần
thưa gửi với cha mẹ, Federico chạy vụt tới giường, nằm quay mặt vào một góc, nhắm
mắt và bắt đầu tưởng tượng ra những gì sẽ thấy trên màn ảnh: Những ngọn nến
cháy leo lét, những quả bóng bay, cái đáy giếng long lanh nước, những ngôi
sao..
Ban đầu là những hình
ảnh tĩnh, dần chuyển sang những hình ảnh động, mỗi lúc một thêm nhanh, mỗi lúc
những khúc ngoặt càng gấp gáp hơn… Khi cảm thấy những hình ảnh kia gây cảm giác
sợ hãi, chú bé Federico Fillini quay nhìn về một góc giường khác. Và cứ thế
quay đủ 4 góc giường. Chỉ sau đó chú bé mới thiếp ngủ.
Lớn thêm, chàng thiếu
niên Federico Fillini bắt đầu vẽ tranh cho các tạp chí. Và và khi vừa có thể,
chàng trai rời khỏi thành phố Rimini buồn chán tìm lên Romma.
Ở thủ đô Federico
Fillini sống một cuộc đời nghèo túng. Chàng thanh niên kiếm tiền bằng đủ nghề:
lắp cửa kính nhà hàng, vẽ chân dung cho khách uống cà phê, viết báo, sáng tác
các câu chuyện cổ… Tiền kiếm chỉ đủ ăn bữa sáng, bữa tối, còn bữa trưa Federico
Fillini bị cơn đói thường xuyên hành hạ..
Bởi vậy chàng trai rất
ngại phải cởi trần trước mặt đám đông. (“Khi tôi kiếm được nhiều tiền hơn, tôi
chăm lo tới việc ăn uống thường xuyên hơn và đúng là kết quả không ngờ “-
Federico Fillini viết trong hồi ký).
Vào đầu những năm
1940, tại Roma, Federico Fillini phải lẩn trốn việc bắt lính để xung vào đội
quân phát xít. Chỉ khi quân Mỹ tiến vào Roma, chàng trai bắt đầu quay lại việc
kiếm tiền bằng cách họa chân dung cho những người lính Mỹ.
Tại một quán cà phê,
Federico Fillini tình cờ gặp được đạo diễn Roberto Rossellini. Thế là Federico
Fillini tham gia vào việc viết kịch bản cho bộ phim “Roma thành phố bỏ ngỏ”. Và
đặt bước chân vào thế giới điện ảnh từ đó.
Một số năm trôi qua,
sau bộ phim “Con đường” mọi sự đã rõ: Điện ảnh châu Âu đã xuất hiện một tài
năng độc đáo, không lẫn với ai, một đạo diễn thiên bẩm.
Federico Fillini chỉ
cưới vợ một lần duy nhất trong đời. Thời còn trẻ, ông gặp nữ diễn viên
Giulietta Masina – nữ phát thanh viên thường xuất hiện trong buổi đọc chuyện
trên đài vào chiều chủ nhật hàng tuần mà kịch bản văn học của chương trình này
do chính ông viết.
Ông mời cô bạn mới
quen tới một khách sạn sang trọng (đã dò xem trước thực đơn để tự tin vào khả
năng thanh toán của mình). Nhưng Giulietta Masina vẫn đoán được bạn trai không
có nhiều tiền nên mang theo sổ tiết kiệm, nếu bạn trai không đủ tiền. Sau lần gặp
nhau ở khách sạn vài tháng, hai người làm lễ thành hôn.
Vợ chồng Federico
Fillini
Ai mà chả nghĩ rằng
đó là một cuộc hợp hôn lý tưởng. Federico Fillini đã dành cho vợ sắm các vai
chính trong nhiều bộ phim của ông (“Con đường”, “Đêm Cabiri”, “Giulietta và nước
hoa”, “Fred và dàn nhạc”...).
Bản thân Giulietta
Masina cũng sắm vai chính trong phim của nhiều đạo diễn khác. Nhưng tất cả những
bộ phim ấy bà quên đi rất nhanh, ngoài những bộ phim do chồng bà làm đạo diễn.
Federico Fillini và Giulietta Masina sống hạnh phúc với nhau vài tháng sau đám
cưới.
Nhiều người thấy ở đó
tấm gương của lòng chung thủy vợ chồng. Nhưng trong thực tế, mây đen đã dần bao
phủ lấy những tháng ngày đôi uyên ương sống chung đó.
Lý do đầu, vì hai người
mất hai đứa con. Giulietta Masina rất mong ước có con, nhưng trong những tháng
mang thai đứa bé đầu, bà bị ngã khi lên thang gác nên cái thai đành phải hủy bỏ.
Chú bé thứ hai chào đời, nhưng chỉ sống vỏn vẹn được hai tuần lễ và chết vì bệnh
viêm não.
Sau lần ấy, các bác sỹ
nói với Giulietta Masina rằng bà không thể mang thai được nữa (“Tốt hơn cả là
nhanh chóng rời khỏi bênh viện… Nếu không có chiến tranh, mọi người có thể chữa
cho cô ấy và Giulietta có thể sinh đứa thứ ba..”. Vài năm sau Federiko Fillini
cay đắng ghi lại như thế)
Lý do thứ hai, hình
như Federico Fillini không thể có một tình yêu chung thủy đủ sức mạnh: “Trong
những năm tháng ấy tôi không bao giờ muốn trở thành chồng của cô ta; còn
Giulietta Masina - cứ theo tôi nghĩ - cũng nhiều lần đã hối hận vì đã kết hôn với
tôi…
Có một điều không thể
hiểu nổi sao Giulietta Masina lại ghen với những người đàn bà khác mà theo cô ấy
là có quan hệ “ngoài luồng” với tôi. Tôi thì cho rằng, tôi hoàn toàn không
thích khi cô ấy ghen tuông. Như một người phụ nữ, đương nhiên cô ta phải cố giữ
lấy người đàn ông đã như trở thành tài sản riêng của mình.
Nhưng những người đàn
ông lại không thể là thứ sinh vật một vợ một chồng; hôn nhân là trạng thái
không tự nhiên. Anh đàn ông phải chịu đựng áp lực ấy bởi vì quan niệm về hôn
nhân từ thuở anh ta mới sinh đã gắn liền với nhiều quan niệm sai trái khác trái
với quy luật tự nhiên.
Nhiều năm tôi gắng gỏi
giải thích để Giulietta Masina hiểu được quan niệm đó. Nhưng ở nàng mọi thứ đều
khăng khăng không thay đổi và đối lập với quan niệm của tôi”.
Tiện đây nói luôn, nếu
tin vào tiểu sử của Federico Fillini thì ông hoàn toàn không phải là người
thích thả mồi bắt bóng như thế.
Trong nửa thế kỷ sống
chung với Giulietta Masina, Federico Fillini chỉ có hai mối tình “ngoài luồng”
thực sự nghiêm chỉnh. Cả hai lần ấy, Felderico Fillini không bao giờ có ý định
muốn chia tay vợ để đến với người đàn bà khác.
Theo Tô Hoàng - Kiến
thức gia đình số 35